Onze-Lieve-Vrouwekerk van Damme

Plaats: Kerkstraat, 8340 Damme [gps]
Toegankelijkheid: vrij toegankelijk

De toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Damme overheerst het polderlandschap.  De kerk is één van de bekendste monumenten van Damme; dit komt vooral door de platte toren.  Kerken met platte torens zijn uniek en komen bijna uitsluitend in deze streek voor.  Ook de kerken van Lissewege, Oostkerke en St.-Anna Ter Muyden hebben een platte toren.

Kort na het onstaan van Damme was er al een tijdelijke gebedsplaats.  Deze kapel hing af van de kerk van Oostkerke, dat ouder is dan Damme.  In 1225 echter werd gestart met de bouw van huidige kerk (en toen had toren wel een spits met hoektorentjes!).  De stad groeide snel en de kerk werd al snel te klein.  In 1340 werd ze dan ook vergroot.  In 1578 werd de kerk geplunderd door de geuzen, waarna ze tussen 1621 en 1626 werd hersteld.  Het bleef echter niet goed gaan met de stad.  Door de ontvolking die volgde, werd de immense kerk (en de onderhoudsfactuur) veel te groot.  In 1704 wordt voor de eerste maal gesproken over de afbraak van een deel van de kerk.  In 1725 gaf de "Grote Raad " te Mechelen toestemming voor de afbraak.  Het stuk tussen de toren en het huidige kerkgebouw werd gesloopt; de rondbogen moesten blijven staan ter ondersteuning van de toren.  Toen werd ook de vervallen spits van de toren gehaald.  De gerecupereerde  materialen werden verkocht.  

Het interieur van de kerk is meer dan de moeite waard en herbergt tal van zeldzame stukken.  De grote trots van de kerk zijn ongetwijfeld de houten apostelbeelden uit de 13e eeuw.  Als bij wonder hebben ze de geuzentijd overleefd; ze bevinden zich hoog boven de pilaren van de middenbeuk in de kerk.  In het midden van het kruisaltaar staat het mirakelkruis; volgens de legende werd het door Damse vissers uit de zee gevist.  Dit kruis wordt jaarlijks in de Heilige Bloedprocessie van Brugge meegedragen.  Verder zijn er fragmenten van 14e-eeuwse muurschilderingen, een barokke biechtstoel (17e eeuw) uit de Sint-Donaaskathedraal die in 1801 werd afgebroken door de Fransen, de  Heilige-Sacramentskapel (1485), het Sint-Annaaltaar (16e eeuw) en andere oude altaren en nog veel meer.  Er is geen betere manier om te weten wat er allemaal te zien is dan het zelf te gaan ontdekken.  Voor de liefhebbers: er zijn ook nog een aantal heel oude grafzerken te vinden in de kerk (wie zoekt die vindt...).  De oudste grafzerk uit Damme (1294) werd bewaard in het Bijlokemuseum in Gent, maar is echter spoorloos verdwenen...  Voor een gedetailleerde beschrijving van al het moois in en rond de kerk doet u het best een beroep op een ervaren gids.

De kerk en de toren zijn een beschermd monument en staan open voor het publiek; enkel het kerkgedeelte is toegankelijk voor rolstoelgebruikers.  Wie een stevige klimpartij ziet zitten, moet beslist eens op de toren gaan.  Vanop de top hebt u een prachtig zicht op de 7-sterrige omwalling van de stad en de wijde omtrek.  Voor de openingsuren, wendt u zich het best tot de Dienst Toerisme.